İshakpaşa Sarayı

Ağrı Doğubeyazıt’ın 7 km. güneydoğusunda, Eski Doğubeyazıt‘ın kayalıkları üzerindedir. Sarayın harem girişi üzerinde bulunan kitabesinde;

Bin yüz ile doksan dokuz oldu buna tarih, İshaka meram üzere kem kıl dü cihanı” yazılıdır. Buradan yapının H.1199 (M.1784) tarihinde yaptırıldığı anlaşılmaktadır.

Kitabede adı geçen İshak ise, II. İshak Paşa’ dır. Yapı yaklaşık yüz yıllık bir dönem içerisinde tamamlanmıştır. Dolayısıyla 1634-1680 yılları arasında Beyazıt Sancakbeyliği’ ni yapan Çolak Abdi Paşa döneminde yapının imarına başlanılmış ve 1784 yılında II. İshak Paşa döneminde yapı tamamlanmıştır. Yapı 99 yılda tamamlanmıştır.

, saraydan öte bir külliyedir. İstanbul Topkapı Sarayı‘ ndan sonra ikinci teşkilatlı saray sistemine sahiptir. Aynı zamanda yörenin en büyük tarihi eseri ve en çok gezilen turistik yeridir. Son devirde yapılan sarayların en ünlüsüdür. Doğubeyazıt ilçesinin 5 km. doğusunda bir yamacın tepesinde kurulan saray Osmanlı İmparatorluğu’ nun Lale Devri’ nde yapılmış son büyük anıt yapısıdır. Harem dairesi Topkapı Sarayı örnek alınarak yapılmıştır. Saray binasının oturduğu zemin vadi yakasında olduğundan kayalık ve sarptır. Sadece doğu tarafında müsait bir düzlük vardır. Bununla saray çevreye bağlanır ve saraya giriş çıkış buradan sağlanır. İshak Paşa Sarayı‘ nın oturduğu bölge arazi olarak doğudan batıya doğru inildikçe kademe kademe alçalır. Bu nedenle de sarayı belli bir eksene yerleştirmek için kuzey ve güney batı yönlerinde dolgular, yüksek teraslı duvarlar ve bodrumlar yapılmıştır. Siyah yontma taşlarla alttan yukarıya doğru düzgün bir meyille örülen terasların yüksekliği 15 metreyi bulur.